Dingin Yaşam Gnothi Seauton | Kendini Bil
Birçok başarı elde etmenize ve çevrenizde de başarılı bir insan olarak bilinmenize rağmen, bir türlü başarılı bir insan olduğunuza inanmıyor musunuz? O zaman İmposter sendromu adı verilen duygu durum bozukluğunu yaşıyor olabilirsiniz. Bu yazımızda işte bu duygu durum bozukluğuna değinerek imposter sendromu nedir, imposter sendromu ne demektir gibi sorulara yanıt arayacağız. Ayrıca, bu duygu durum bozukluğunun, sizde de olup olmadığını basitçe test edebileceğiniz, imposter sendromu testi sorularına yer vereceğiz.
İsterseniz, ilk olarak imposter Sendromu nedir ya da imposter sendromu ne demek sorusu ile başlayalım.
Başarı Korkusu (Fear of Success) Yazımızı Da İnceleyebilirsiniz!
Bu Yazıda Neler Okuyacaksınız?
İmposter Sendromu Nedir?
İmposter sendromu kısaca, kişinin kendi başarılarını küçümsemesi, görmezden gelmesi yoluyla, gerçekte yeterince iyi ve başarılı olmadığına yönelik inancıdır. İmpostr sendromunun bir diğer ismi sahtekar sendromu dur. Bu bir duygu durum bozukluğudur. Sadece kariyer ve iş yaşamı ile ilgili değil, hayatın her aşamasında bu yetersizlik duygusunun hissedilmesidir sahtekarlık sendromu. Eğer sizde de sahtekarlık sendromu varsa, birçok başarı elde etmişsinizdir, ama kendinizi yeterince başarılı görmezsiniz. Ya da çok iyi bir eş ya da anne babasınızdır, ama bir türlü yeterince iyi olmadığınızdan yakınır, bu konuyu kendinize dert edinirsiniz. İşte bu noktada duygularınız sizi yanıltmaktadır.
İmposter sendromu olan bireyler, elde ettikleri başarıların şans eseri ya da tesadüfi bir şekilde elde edildiğine inanırlar. Bu inançla birlikte, etrafındakileri kandırdıklarını düşünürler ve bir gün bunun ortaya çıkacağına yönelik yanlış bir düşünceye ve endişeye sahiptirler. Hatta bu yüzden, onlara edilen iltifatları pek kabul etmezler ve abartılı bulurlar. Bu bağlamda kendilerini sahte bir kimlikte görürler. Elde edilen başarıları içsel olarak sindirememişlerdir.
İmposter sendromu ilk olarak Psikolog Suzanne Imes ve Pauline Rose Clance tarafından 1978 yılında ortaya atılmıştır. Psikolog Pauline R. Clance, bu çalılışmayı “Üstün Başarılı Kadınlarda İmposter Sendromu” isimli makalesi ile yapmıştır.
İmposter Sendromu Kimlerde Görülür?
İmposter sendromu başarılı insanlarda görülen bir sendromdur. Kişi gerçekte başarılıdır ama başarılı olduğuna kendisi inanmamaktadır.
Sahtekarlık sendromu hem erkek hem de kadınlarda görülmekle beraber, kadınlarda daha sık görülür. Diğer bir ifadeyle, belli bir başarı elde etmiş ama bu başarıyı bir türlü kabul etmeyen ve başarısını şans ve tesadüfe bağlayan bireylerin çoğunluğunu kadınlar teşkil eder.
Diğer bir noktada, ailedeki başarı baskısı da sahtekarlık sendromu için önemli bir kriterdir. Ailede başarı baskısı ile büyümüş çocuklarda, mükemmeliyetçi ebeveynler tarafından yetiştirilmiş çocuklarda, imposter sendromu görülme olasılığı daha yüksektir.
Kıskançlığın Hastalık Hali Othello Sendromu Yazımızı Da İnceleyebilirsiniz!
İmposter Sendromu Belirtileri
İmposter Sendromu nedir, imposter sendromu ne demektir sorularına yanıt bulduktan sonra, şimdi de isterseniz gelin, imposter sendromunun belirtileri ni öğrenmeye. Acaba imposter sendromu belirtilerinden kaçı sizde var? Haydi başlayalım.
- Aşağıdaki cümlelere bezer cümleler kullanıyor musunuz?
- “Ben yaptıysam herkes yapabilir.”
- “Sahip olduğum başarıyı hak etmiyorum.”
- “Bunu haketmedim.”
- “Şans Eseri başardım.”
- “Diğerleri benden daha iyi.”
- “Ben bir sahtekarım.”
- “Herkes ne yapacağımı izliyor.”
- “Yeterince iyi değilim.”
- “Sahtekar olduğumu anlayacaklar.”
- “Foyam meydana çıkacak.”
- Belli başarılarınızın olmasına rağmen, kendinizi yetersiz görüyor musunuz?
- Başarılarınıza yönelik yapılan iltifatlara ya da takdirlere yaklaşımınız nasıl? Abartıldığını mı düşünüyorsunuz?
- Elde ettiğiniz başarılar sizce şans eseri ya da tesadüfi mi?
- Sahte bir kimlik duygusuyla insanları kandırdığınızı ve foyanızın bir gün ortaya çıkacağını mı düşünüyorsunuz?
- Sahne önünde, toplum karşısında konuşma yapmaktan çekiniyor musunuz?
İmposter Sendromu Neye Yol Açar?
İmposter sendromu bireyin yaşamını zaman içinde olumsuz bir şekilde etkiler. Öncelikle özgüven problemlerine neden olan sahtekarlık sendromu, zamanla kişiyi dış dünyadan kopararak, daha içe kapanık bir birey haline gelmesine yol açar. Kendilerine yetersizlik damgası vururlar ve zamanla buna daha çok inanırlar. Bu da özgüven problemlerini daha da arttırır.
İş ve kariyer anlamında, bu sendromdan müzdarip kişiler, kapasitelerinin altındaki işlerde, daha düşük maaşlarda çalışma eğilimi gösterirler. Bu da zamanla yaptıkları işten sıkılmalarına ve tükenmişlik sendromu yaşamalarına yol açar. Aynı zamanda düşük performans ve verimli çalışamama da impostır sendromunun yan etkilerindendir.
Sahtekarlık sendromundaki kişiler özgüven problem yaşadıkları için, hayır demekte zorlanırlar ve karşılarındaki kişilere sınır çizemezler. Bu da zamanla ilişkilerinde aşırı bir vericiliğe ve yıpranmalarına neden olur.
İmposter Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Sahtekarlık sendromu nedir, sahtekarlık sendromu ne demek gibi sorulara yanıt verdik. Şimdi de isterseniz bu sendromun nedenleri nelerdir, bunları inceleyelim.
İmposter sednromunun nedenlerin en temeli çocukluk dönemindeki ebeveyn tutumlarıdır. Özellikle mükemmeliyetçi ebeveynlerle büyümüş çocuklar, bu sendroma daha sık yakalanmaktadırlar. Başarıları görmezden gelinmiş, hep daha fazlasını yapması istenmiş, sık sık eleştirilmiş bu çocuklar, ilerleyen dönemlerde başarılı olsalar da bu başarıyı içsel olarak sindirememektedir.
Başarılarının takdir edilmemesinin yanında, aşırı takdirle karşılaşmış çocuklarda da impostır sendromu sık gözükmektedir. Kimi ailelerde övgü ve yerginin sınırı yoktur. Bu gibi ailelerde yetişmiş çocuklarda bu duygu durum bozukluğunun sık rastlandığı söylenebilir.
Yine aileden kazanılan mükemmeliyetçi yaklaşımla, mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olunması, elde edilen başarıları yeterli görmeyerek, diğer insanların daha iyisini bekledikleri yönünde kişiyi ikna edebilir. Bu durum gerçeği yansıtmamakla birlikte, kişinin sahtekarlık sendromu adı altında yaşadığı duygu durum bozukluğudur.
İmposter sendromunun nedenleri arasında bir diğer neden, toplumda kadınlara karşı sergilenen cinsiyetçi yaklaşımdır. Hem toplumda hem de aile içinde arka plana atılan kadınlar, zaman içinde bir çok başarı elde etse de, bu başarıları kendilerine ait görmeyerek, başarılarını küçümsemektedirler. İmposter sendromunun kadınlarda daha sık görülmesinin en temel nedeni budur.
İmposter Sendromu Nasıl Aşılır?
Siz de bu sendromun sizde olduğundan şüpheleniyorsanız ya da bir uzmandan bu konuda bir tanı aldıysanız, bu sendromu çeşitli tekniklerle yenebilirsiniz. Peki İmposter sendromunu aşmak için ne yapmanız gerekir?
İmposter sendromu öncelikle bir özgüven sorunu olduğundan, bu sendromun aşılması için öncelikle özgüven arttıracak çalışmalar yapılır. Bunun için pozitif enerjinizi arttırmalı, düzenli spor yapmalı, giyim kuşamınıza, hitabetinize dikkat etmeli ve bunun gibi birçok özgüven arttırıcı yöntemi kullanılabilirsiniz.
Bir diğer etkili yöntem, başarılarınızı kağıda dökmektir. Şimdiye kadar neleri başardığınızı ve hangi yeteneklere sahip olduğunuzu kağıda döktüğünüzde, başarılarınızı daha çok göz önüne çıkarmış olursunuz ve bu size daha çok güç verir.
Olumlamaların ve bilinçaltının gücünden yararlanın. Kendinizle konuşarak, neleri başardığınızı kendinize anlatın. Ayna karşısında kendinize güvendiğinizi inanarak kendinize anlatın. Bilinçaltınızın en açık olduğu saatlerde, sabah uyandığınızda ve gece henüz uyumadan, bilinçaltınıza bu konuda olumlu kodlar gönderin. Ne kadar başarılı olduğunuzu gerçekten inanarak söyleyin.
İmposter sendromunun oluşumundaki etkenlerden biri de, başarı elde edildikten sonra yeterince bu başarının ödüllendirilmemesi. Kişi başarı kazandıkça bu ödüllendirme yapılmazsa, artık başarıları gözünde değerini yitirebilir. Bunun üstesinden gelmek için de, düzenli bir başarı ödüllendirme programı yapın. Her başarınızdan sonra kendinizi ödüllendirin.
Çevrenizde sizi destekleyecek ve gerçekten yapıcı insanları dinleyin. Sizi size anlatmalarına izin verin. Onlar sizin küçümsediğiniz başarılarınızı size anlattıkça, siz yaptıklarınızı daha net görebileceksiniz. Tabi burada, bu kişilerin gerçekten sizin için yapıcı olan insanlar olmasına özen göstermeniz gerekir.
Bütün bunlarla birlikte, bu sendromun üstesinden gelmek için, bu alanda eğitimli bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Bu uzmanlar, sizin bu sendromu kısa sürede yenmenize yardım ederek, gerçek özgüveninizi size tekrar kazandırabilirler.
Sahtekarlık Sendromundan Kurtulabilirsin!
İmposter sendromu ne demek sorusunu yanıtladık. Bu sendromun kimlerde görüldüğüne ve nedenlerine de değindik. Bir diğer adı sahtekarlık sendromu olan bu duygu durum bozukluğunun belirtilerine de değindik. Bu bağlamda şimdi sıra sizin. Bu noktada, bu belirtilerden kaçı sizde var, bir göz gezdirebilirsin.
İmposter sendromu bir diğer adıyla sahtekarlık sendromu, bireylerin hayatlarını oldukça olumsuz etkilemekte. Fakat bu etki kader değil. Kendinizde böyle bir sendromun olduğundan şüphe duyuyorsanız, bu konuda bir uzmana danışabilir, çeşitli bilinçli farkındalık çalışmalarıyla, kendi kendinizin farkına varabilirsiniz. Belki de tahmin edemeyeceğiniz kadar başarılı bir insansınız ve bunun farkında değilsiniz? Bu nedenle, bu önemli duygu durum bozukluğunu ihmal etmeyin ve bu konuda gerekli adımları atın.
Unutmayın, siz de bu sendromdan muzdaripseniz, siz başarılı bir insansınız. Sadece henüz bunu bilmiyorsunuz.)
Gökhan Kösem
Bu yazımız sadece bilgilendirme amaçlıdır. Yazımızda herhangi bir tedavi öğesine ve önerisine yer verilmemiştir. Bu ve benzeri konularda tanı ve tedavi için mutlaka konunun uzmanlarına başvurunuz.
