Dingin Yaşam Gnothi Seauton | Kendini Bil
Vücudumuz çeşitli organ ve uzuvlardan oluşan ilginç bir organizma. Birbirinden farklı işlevleri olan, bambaşka mekanizmaların adeta bir senfoni yaptığı muhteşem bir yapı. Ama bu muhteşem yapının içinde yaşayan bizler, acaba onun ne kadar farkındayız. Bu yazımda, Mindfulness uygulamaları ndan biri olan beden farkındalığından bahsedeceğim. Farklı örnekler ve uygulamalarla da bunu hayatımızı nasıl sokacağız, birlikte göreceğiz.
Örneğin ayaklarımızı ele alalım. Her gün adım atıyoruz, yürüyoruz. Bir yerden başka bir yere ulaşmamızı sağlıyor ayaklarımız. İşe onunla gidiyoruz, arabaya onunla biniyoruz, merdivenleri onunla çıkıyoruz. Peki, sizce bu işleri yaparken, vücudumuzda kaç farklı kemik ve kas birlikte çalışıyor?
Mandala Boyama ve Mandala Örnekleri
Beş altı yıl önce bir ayağım kırılmıştı. Yaklaşık bir ay kadar yere basamadım ve sonrasında da belirli aralıklarla ağırlığımın bir bölümünü vererek yürümeye başladım. Bu dönemde bana koltuk değnekleri de yardımcı oldu. İşte bu dönemde, aslında her gün yaptığımız basit hareketlerin bile, aslında ne kadar kompleks ve derin içeriğe sahip olduklarını öğrendim.
Örneğin basit bir merdiven çıkma hareketini düşünelim. Tek bir basamağı çıkmak bile, ayağınızdaki ve bacağınızdaki birçok kasın ve eklemin birlikte çalışmasını gerektiriyor. Eğer bu yapılardan biri, işlevini tam olarak yerine getiremiyorsa, tek bir basamağı bile çıkamıyorsunuz.
Bu, sadece tek bir ayağımızın işlevi. Peki ya diğer uzuvlarımız ve organlarımız? Bacaklarımız, Ellerimiz, Kollarımız, Boynumuz, Başımız, Kalbimiz, Midemiz, Beynimiz ve dahası. Bunların her biri, kendi içinde muhteşem mekanizmalar ve biz fark etmeden, kendi başlarına işlevlerini gerçekleştiren yapılar.
Vücut farkındalığı, hem vücudumuzun muhteşemliğinin farkına varmamızı sağlıyor hem de bizi şimdiye çekecek bir meditasyon işlevi görüyor. Siz, vücudunuzu fark ettiğinizde, şimdiki ana demirlemiş oluyorsunuz. Nasıl mı? İsterseniz bir uygulama yapalım ve bunu gösterelim.
Şu an bu satırları okurken ellerinizle bu kitabı tutuyorsunuz. Kitabı nasıl tutuyorsunuz? Tek elinizi mi yoksa iki elinizi birden mi kullanıyorsunuz? Hangi parmaklarınız kitabın üzerinde, hangileri arkasında? Tırnaklarınızdan başlayın, parmaklarını ve tüm elinizi hissetmeyi deneyin. Elinizin üstünü, avuç içlerinizi ve bileklerinizi. Ara ara parmaklarınızı hareket ettirin ve kaç farklı hareketi birlikte ahenkle yaptığını gözlemleyin. Müthiş bir mekanizma öyle değil mi?
Ve siz bunları yaptığınızda, daha önce odaklanmadığınız bir yere odaklandığınızdan ve vücudunuzda bir yere dikkat ettiğinizden, şimdinin içine girmiş oldunuz. Yani, düşüncelerinizden bağımsız olarak, bu andasınız artık.
Birçok insan, kitap okurken bunları farkında olmadan yapar. Siz bu satırları okuyup bu farkındalığı kazandıktan sonra, belki de kitap okurken, ilk defa ellerinize odaklandınız. Normalde, sadece gözleriniz ve beyninizle yaptığınızı düşündüğünüz bu aktivitede odağınızı, daha önce dikkatinizi vermediğiniz bir yere çevirdiniz. Yaptığınız bu basit işe, farklı bir açıdan bakmış oldunuz. Rutinleri bozan ve farklı açılardan bakmanızı sağlayan diğer aktivitelerde olduğu gibi, bu da size farkındalık yolunda bir adım daha attırdı.
İçinde bulunduğumuz bedeni kendimiz olarak algılarız ve üzerinde hiç kafa yormayız. Oysa biz bedenimizden farklıyızdır. Kendinizi, bedenden bağımsız olarak ister bir ruh olarak düşünün, isterseniz daha farklı bir şey. Ama siz bedenden farklısınız.
Bedeninize odaklandığınızda, onu ilk defa fark etmiş olacaksınız belki de. Ve bedeninize odaklanan zihin, geçmiş ve gelecek düşüncelerinden arınarak, şimdiki ana gelecek. Çünkü siz, daha önce yapmadığınız bir şeyi yapmış olacaksınız.
İsterseniz bu farkındalığa bir uygulamayla daha devam edelim. Bu uygulama da muhtemelen ilk defa dikkat ettiğiniz bir nokta olacak. Hazırsanız başlayalım!
Şu an üzerinizdeki kıyafetleri düşünün ve bu kıyafetlerin vücudunuzda değdiği noktaları. Vücudunuzu nasıl sardıklarına, çeşitli uzuvlarınızı örttüklerine, vücudunuzun kimi yerlerinde size temas ederken, diğer noktalarında size dokunmadıklarına dikkat edin. Örneğin uzanıyorsanız, sırtınız ile yattığınız yer arasında ince bir tabaka oluşturuyor kıyafetleriniz. Ya da oturuyorsanız, koltuğunuz ve bacaklarınız arasında minik bir alan. Kolunuz havadayken, kıyafetin kolunun üstü kolunuza temas ederken, alt kısmı biraz daha boş. Ve kolunuzu masaya koydunuz, bu sefer, masa ve kolunuz arasında bir sınır oldu kıyafetiniz.
Her gün sizinle beraber olan ama hiç dikkat etmediğiniz bir nokta değil mi? İşte fark etmek böyle bir şey! Belki de her gün yaptığın ve sıradan olanın, daha önce hiç dikkat etmediğin detaylarını görebilmek.
Beden Farkındağı Uygulamaları
Uygulama 1: Bedenimi Fark Ediyorum
Beden farkındalığı için yapacağımı bu uygulama için, sessiz bir odada, koltuğunuza oturun. Arkanıza yaslanın ve derin bir nefes alın. Ayak parmak uçlarınızdan başlayarak bütün vücudunuza birer birer dikkatinizi verin: Ayak tırnaklarınız, parmak uçlarınız, ayaklarınızın üzeri, topuğunuz, bilekleriniz, alt bacaklarınız, diziniz, üst bacaklarınız, kalçanız, beliniz, karnınız, göğsünüz, sırtınız, boynunuz, çeneniz, yanaklarınız, dudaklarınız, dişleriniz, burnunuz, kulaklarınız, alnınız ve saçlarınız. Bütün bu uzuvlarınızı beşer saniye aralıklarla tarayın ve o bölgeyi hissedin. Saçlara ulaştığınızda, bu sefer de aynı şeyi geriye doğru yapın.
Bun uygulamayı gece yatmadan önce yatağınızda da yapabilirsiniz. Uzandığınız yerden, yine parmak uçlarınızdan, saçlarınıza kadar vücudunuzu tarayabilir, birkaç dakikanızı bu meditasyona ayırabilirsiniz. Özellikle uyku sorunu yaşayan kişilere oldukça iyi gelebilecek bu egzersiz, diyafram nefesi ile birlikte yapıldığında, kolaylıkla uykuya dalmanızı sağlayacak.
Uygulama 2: Sıradan bir anda bedeni fark etmek
Beden farkındalığı için yapacağımız bu uygulama, dışarıda yapabileceğimiz bir uygulama. Toplu taşıma kullanıyor musunuz? Ya da evden, işten eve gittiğiniz herhangi bir zaman diliminde, beş dakika da olsa ayakta durduğunuz oluyor mu? Peki bu zaman dilimini, zihninizi berraklaştıracak ve sizi şimdiye çekecek bir egzersizle değerlendirmeye ne dersiniz?
Örneğin metrodasınız. Ayaktasınız ya da oturuyorsunuz. Ayaklarınızdan başlayarak başınıza kadar gidecek bu odaklanmayı yapabilirsiniz. Önce ayakkabılarınız ve onlara temas eden ayaklarınız, sonra diğer uzuvlarınız, bacaklar, kollar, eller, vücudun üst kısmı ve vücudunuza temas eden kıyafetleriniz, baş bölgeniz. Her bir bölgeye beş saniye odaklanın ve o bölgeyi hissedin. Daha sonra aynı işlemi tersten uygulayın.
Gökhan Kösem
